Próba Generalna czyli Przymiarki Weselne w praktyce.

Temat obrzędów przejścia od dawna za mą “chodził” i domagał się by się nim zająć. Wszystko zaczęło się od nauki weselnych pieśni podczas Letniej Szkoły Muzyki Tradycyjnej jakieś 10/13 lat temu. To tam pierwszy raz usłyszałam weselne pieśni obrzędowe a ciarki same zaczęły chodzić po plecach. Chciałam więcej.

Początkowo wystarczyły mi same warsztaty pieśni i śpiewu oraz działania rekonstrukcyjne w których uczestniczyłam –  jako obserwatorka a potem aktorka. Powoli zbierałam dowiadywałam się jakie znaczenia mają poszczególne elementy, gesty, symbole. Czułam wtedy, że biorę udział w czymś niesamowitym a jednocześnie tajemniczym. I znowu mój apetyt na więcej się zaostrzył.

Ta potrzeba zrozumienia struktury wesela nie dawała mi spokoju. Zaczęłam od organizacji warsztatów tradycyjnych pieśni weselnych jednak archaiczność niektórych tekstów prosto z XIX wiecznej polskiej wsi powodowały we mnie opór i niezgodę. W tekstach pieśni tradycyjnych można usłyszeć przemoc, historię zawierania małżeństw bez miłości, traktowanie panny młodej przedmiotowo. Zdaje sobie sprawę, że testy te opowiadają prawdę o dawnych realiach i są bardzo wartościowym źródłem wiedzy o kulturze. Ale czasy się zmieniły więc z jednej strony nie da się ich śpiewać w kontekście współczesnego wesela a z drugiej strony nie powstały żadne nowe pieśni. To co? Pora na nowe teksty, prawda?

I tym samym powstał pomysł projektu Przymiarki Weselne. Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach którego powstał projekt,  został mi przyznany w czasie pandemii więc całość była realizowana online.

Powołałam do życia grupę na fb Przymiarki Weselne czyli o weselu inaczej. W trakcie kilku miesięcy zorganizowałam kilka warsztatów śpiewu, które zostały poprowadzone przez Josz (Joanna Skowrońska). Nagrałam kilka rozmów na temat elementów weselnej plastyki obrzędowej (zapis rozmowy jest na kanale są tu) oraz napisałam teksty odnoszące się do poszczególnych elementów wesela. Wraz z niektórymi,  najbardziej zaangażowanymi uczestnikami, podjęliśmy się próby przystosowania starej tradycji do współczesnych realiów. Przeanalizowaliśmy wesele by wyznaczyć najważniejsze punkty i stworzyliśmy scenariusz obrzędu weselnego.  Jest to PDF, który zawiera podstawowe informacje a właściwie gotowy szkielet do wykorzystania w czasie organizacji wesela by stało się obrzędem zmieniających dwoje ludzi w małżeństwo a nie tylko miłą imprezą z dobrym jedzeniem.

Po Przymiarkach Weselnych powstała potrzeba sprawdzenia założeń w praktyce.

Projekt Próba Generalna realizowany w ramach stypendium Miasta Krakowa, Kultura Oporna, przyczynił się do powstania Desantowej Grupy Obrzędowej – grupy śpiewających kobiet oraz kilku wspierających i zaangażowanych merytoryczne mężczyzn. Naszym celem było sprawdzenie czy założeń scenariusza Przymiarek Weselnych mają zastosowanie w praktyce. Bardzo chcieliśmy sprawdzić scenariusz w praktyce ale nie w sytuacji teatralnej. Myśleliśmy by nasz pomysł na realnej parze młodej, na prawdziwym weselu. Ale jak tu znaleźć kogoś odważnego na eksperyment na własnym weselu? hmmm…

I tutaj z pomocą przyszedł mój narzeczony, Leszek Łuczyn.

Oświadczyliśmy się sobie w międzyczasie a jak zaczęliśmy rozmawiać o ślubie to wyszło na to, że bardzo chcemy zrobić taki eksperyment na sobie. I tak znalazłam się w podwójnej roli – panny młodej szykującej się do ślubu i koordynatorki eksperymentalnej Desantowej Grupy Obrzędowej. A to był dopiero początek przygód.